Wie in België een huis wil bouwen of verbouwen, komt al snel terecht bij de vraag: Heb ik AICO architecten nodig? Of kan ik kosten besparen door het zelf te doen of via een aannemer? Het korte antwoord: in de meeste gevallen ben je wettelijk verplicht een architect in te schakelen.
1. Wat zegt de wet?
In België is de inbreng van een architect wettelijk verplicht voor vrijwel alle bouwwerken waarvoor een omgevingsvergunning (vroeger: stedenbouwkundige vergunning) nodig is.
Volgens de Belgische wetgeving:
❝ Het is verboden zonder tussenkomst van een architect bouwwerken uit te voeren waarvoor een stedenbouwkundige vergunning vereist is en waarbij stabiliteitsvoorzieningen moeten worden ontworpen of beoordeeld. ❞
Dit betekent concreet:
- Voor een nieuwbouwwoning is een architect verplicht
- Voor grotere verbouwingen, aanbouwen of structurele werken eveneens
- Enkel voor kleine, vergunningsvrije ingrepen (zoals een tuinhuis onder een bepaalde grootte, een eenvoudige carport of een tuinmuur onder een bepaalde hoogte) is geen architect vereist
Wil je dus een woning bouwen in België? Dan heb je altijd een architect nodig.
2. Waarom is dat zo strikt geregeld?
De overheid legt dit op om de veiligheid, leefkwaliteit en stedenbouwkundige samenhang te garanderen. Een architect zorgt ervoor dat:
- Het gebouw voldoet aan de technische normen (zoals stabiliteit, brandveiligheid en energieprestaties)
- Het ontwerp past binnen het gemeentelijk ruimtelijk beleid
- De plannen voldoende duidelijk zijn voor vergunning en uitvoering
Zonder architect zou er een groot risico zijn op fouten, instabiliteit of rommelige stadsontwikkeling.
3. Wat gebeurt er als je het toch probeert zonder architect?
Dat is geen goed idee. Als je zonder architectenbureau Gent bouwt terwijl het wettelijk verplicht is:
- Wordt je vergunning geweigerd of ongeldig verklaard
- Kan de gemeente de werken laten stilleggen
- Kan je geen beroep doen op verzekering of waarborg
- Riskeer je boetes of zelfs gerechtelijke vervolging
Bovendien mag een aannemer wettelijk gezien niet beginnen aan werken zonder geldige plannen ondertekend door een erkend architect.
4. Wat als ik een cataloguswoning of sleutel-op-de-deurwoning kies?
Ook dan is een architect betrokken, zelfs als je die niet persoonlijk kiest. De woningbouwer werkt dan met een vaste architect die het plan tekent en de aanvraag regelt. Je hebt dan meestal weinig invloed op het ontwerp, maar de wettelijke verplichting blijft gedekt.
Wil je meer zeggenschap over het ontwerp, dan kies je beter zelf een architect en zoek je nadien een aannemer.
5. Nee, in België bouw je geen huis zonder architect
In België is het bouwen van een woning zonder architect bij wet verboden. Enkel bij kleine, vergunningsvrije werken kun je zonder. Maar zelfs dan kan het nuttig zijn om een architect in te schakelen voor advies.
Een architect is dus geen luxe, maar een wettelijke en praktische noodzaak. Gelukkig is het ook iemand die je helpt om je droom concreet, haalbaar en kwaliteitsvol te realiseren.
Overweeg je te bouwen of te verbouwen? Laat je tijdig begeleiden door een architect. Dat voorkomt stress, fouten en extra kosten onderweg en het is toch verplicht.
